SSK VE BAĞ-KUR KAPSAMINDAKİ 15 TEMMUZ GAZİLERİNE BAĞLANAN MALULLÜK AYLIĞI-Derneğimiz üyesi Sayın Nergis Şimşek

I.GİRİŞ

15/7/2016 tarihinde FETÖ/PDY terör örgütü tarafından gerçekleştirilen darbe teşebbüsü ve terör eylemi ile bu eylemin devamı niteliğindeki eylemler sebebiyle yaralananlara ilişkin haklar 667, 670 ve 675 sayılı kanun hükmünde kararnameler(KHK)  ile düzenlenmiş olup söz konusu KHK’lardan; 667 KHK 23/07/2016 tarihli ve 6749 sayılı, 670 sayılı KHK,23/07/2016 tarihli ve 6749 sayılı, 675 sayılı KHK ise 29/10/2016 tarihli ve 7082 sayılı kanunlara dönüşmüştür.

Anılan KHK’lar ile 15 Temmuz ve devamındaki eylemlerde 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) (SSK) ve (b) (BAĞ-KUR)bentleri kapsamında olup yaralananlara verilen haklar bu çalışmanın konusunu oluşturmakla birlikte, bir sonraki çalışmada; yine bu olaylarda anılan bentler kapsamında iken ölenlerin hak sahiplerine yapılan yardımlar konusunda açıklamalar yapılacaktır.

II.15 TEMMUZ OLAYLARINDA YARALANANLARA MALULLÜK AYLIĞI BAĞLANMASI

23/7/2016 tarih ve 29779 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 667 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 7 inci maddesinde, 15/7/2016 tarihinde gerçekleştirilen darbe teşebbüsü ve terör eylemi ile bu eylemin devamı niteliğindeki eylemler sebebiyle malul olan sivillere 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi kapsamında bağlanacak aylıklarının hesabında aynı fıkranın (h) bendi hükümlerinin esas alınacağı ve kendilerinin, söz konusu (h) bendi kapsamında bulunanlara ilgili mevzuatında sağlanan diğer haklardan aynı şekilde yararlandırılacağı, ayrıca bunlar hakkında 3/11/1980 tarihli ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanunun nakdi tazminat hükümlerinin uygulanacağı ve bu şekilde bağlanacak aylıklarda, genel sağlık sigortası primi dahil, prim ve prime ilişkin borç olmama şartı aranmayacağı belirtilmiştir.Yine bu kapsamda yaralananlardan yaşamak için gereken hareketleri yapamayacak ve başkasının yardım ve desteğine muhtaç olacak derecede malul olanların kendilerine en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) 170 katı,diğer malullere ise en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) 115 katı tutarında ek tazminat, nakdi tazminata ilişkin esas ve usuller çerçevesinde ilgili kurumlar tarafından ödeneceği öngörülmüştür.

Söz konusu hüküm çerçevesinde 15 Temmuz olaylarında malul kalanlara yapılan yardımlar aşağıda belirtilmiştir.

1. Sevk İşlemleri ve Aylık Bağlanacak Statünün Tespiti

15/7/2016 tarihinde gerçekleştirilen darbe teşebbüsü ve terör eylemi ile bu eylemin devamı niteliğindeki eylemler sebebiyle tedavisi tamamlandıktan sonra malul olduğu yönünde talepte bulunan 4/1-(a) ve 4/1-(b) bendi kapsamındaki sigortalılara işten ayrılma koşulu aranmaksızın tahsis talep dilekçeleri alınmış ve sevk işlemlerinde 1800 gün koşulu aranmamıştır.

Sosyal Güvenlik Kurumu Yönetim Kurulunun 22/9/2016 tarihli ve 2016/326 sayılı Kararı ile 15/7/2016 tarihinde gerçekleşen darbe teşebbüsü ve terör eylemi ile bu eylemin devamı niteliğindeki eylemlerle sınırlı olmak üzere, Kurumca yetkilendirilmiş hastaneler dışında düzenlenmiş olsa dahi mevcut sağlık kurulu raporlarının maluliyet tespit işlemlerinde dikkate alınmak suretiyle değerlendirilmesine karar verilmesi nedeniyle, maluliyet tespiti işlemleri bu doğrultuda yürütülmüş olup, 5510 sayılı Kanunun 4/1-(a) ve 4/1-(b) bendi kapsamındaki sigortalılardan 15 temmuz ve sonrasındaki olaylar  sonrasında tedavileri Kurumca yetkilendirilmiş sağlık hizmeti sunucularında yapılmış olanların  söz konusu hastanelerden (tedavi görülen hastane ile sevk için müracaat edilen ünitenin farklı illerde olması durumunda,sigortalının bulunduğu ildeki yetkili hastane), tedavisi Kurumca yetkilendirilmemiş hastanelerde yapılanlar ise bu hastanelerden aldıkları son durumunu belirtir ayrıntılı sağlık kurulu raporları malulliyet değerlendirmelerinde dikkate alınmıştır.

Anılan sigortalıların raporları Kurum Sağlık Kurulunca değerlendirilmiş ve sigortalıların Kanunun 25 inci maddesi gereğince malul olup olmadığı, malul ise bakıma muhtaç olup olmadığı ile 13/7/1953 tarihli ve 4/1053 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan 1053 sayılı Vazife Malullüklerinin Nevileri ile Dereceleri Hakkında Nizamnameye göre maluliyet derecesi tespiti yapılmıştır. Kurum sağlık kurulunca malul sayılan sigortalılara malullük aylığı bağlanmış, 15 Temmuz olaylarında yaralanmakla birlikte Kurum sağlık kurulunca malul olmadıklarına karar verilen gazilere aylık bağlanması dışında diğer yardımlar yapılmıştır.

Sigortalılara son tabi olduğu statüye ilişkin mevzuat hükümleri uygulanmak suretiyle aylık bağlanmıştır.

2.Aylık Bağlanmasına Hak Kazanma Koşulları

15 Temmuz olaylarında yaralanan ve Kurum sağlık kurulunca malul olduğu tespit edilen sigortalılara sigortalıların farklı sigortalılık statülerinde geçen hizmetleri, genel sağlık sigortası primi dahil, prim ve prime ilişkin borcu olup olmadığına bakılmaksızın  hizmet bildirme ve birleştirme işlemlerinde, aylığa hak kazanma koşullarının tespitinde ve aylığın hesabında (gün ve kazanç olarak) dikkate alınmıştır.

Malul olduğuna karar verilen yaralılardan; işten ayrılış veya iş yerini kapatma ya da devretme ve/veya tahsis talep şartını yerine getirmeyenler ile bu şartları yerine getirenlerden aylık başlangıç tarihinden önce çalışması bulunanlar için bu şartlar aranmaksızın maluliyete esas rapor tarihini takip eden ay başından itibaren aylık bağlanmıştır. Bu sigortalılardan, maluliyetlerine esas tutulan sağlık kurulu rapor tarihine ve/veya aylık başlangıç tarihine kadar çalışması devam edenlerin, aylık talep tarihlerinin, aylık başlangıç tarihinden bir gün öncesi olduğu kabul edilerek bu tarihe kadar geçen hizmetler aylık bağlama işlemlerinde dikkate alınmış ve aylıklar maluliyete esas sağlık kurulu rapor tarihini takip eden aybaşından başlatılmıştır.

 Aylık başlangıç tarihini içine alan ya da bu tarihten sonra geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi gereken durumda olan sigortalılara, aylık başlangıç tarihinden sonraki dönemlere dair geçici iş göremezlik ödemesi yapılmamıştır.

3.Malullük Aylığının Hesaplanması

15 Temmuz gazilerine bağlanacak malullük aylığı sigortalının son statüsü mevzuatı kapsamında hesaplanmaktadır.Sigortalının mevcut hizmet süresi dikkate alınarak aylık hesaplanacak ve bu şekilde hesaplanan aylık % 25 oranında artırılacaktır. Bu şekilde hesaplanan aylık sigortalının 1053 sayılı Nizamnameye göre tespit edilen malullük derecesi ve eğitim durumu göz önüne alınarak aylık başlangıç tarihi 31/12/2016 tarihine kadar olanlara aşağıda yer alan ve 0,093259 memur maaş katsayısına göre hesaplanan tablodaki miktarla, bu tarihten sonra olanlara ise aylık başlangıç tarihindeki miktarla mukayese edilecektir.

Sigortalının mevcut hizmet süresine göre hesaplanan aylığı yüksekse bu aylık ödenecek ve bu statüdeki aylık artışlarıyla aylık artırılacaktır.

Gösterge aylığı yüksek ise (Tabloda belirtilen aylık) memur maaş artışına göre artırılacaktır.

Öğrenim Durumu	Memuriyet Derecesi	Maluliyet Derecesi
1	2	3	4	5	6
4 yıllık yüksekokula kadar	10/1	3.203,36	3.003,16	2.802,95	2.602,74	2.402,53	2.302.42
4 yıllık yüksekokul ve üzeri	8/1	3.213,81	3.012,95	2.812,09	2.611,22	2.410,36	2.309,93

 Herhangi bir sigortalılık statüsünde aylık almakta iken, bu kapsamda aylığa hak kazananların KHK kapsamındaki aylık başlangıç tarihi itibariyle ödenmekte olan veya ödenebilecek aylıkları % 25 artırılarak kıyaslama yapılarak ödenecektir. Kesilmiş olan aylıklar, 5510 sayılı Kanunun 30 uncu ve 27 nci maddesi hükümleri uygulanarak KHK kapsamındaki aylık başlangıç tarihine taşınacaktır. Sigortalılık statüsüne göre ödenen bu aylıklar sigortalılık statüsündeki artış oranları esas alınarak yükseltilecektir.

4/1-(a) ve4/1-(b) kapsamındaki sigortalılara veya hak sahiplerine 667 sayılı KHK kapsamında bağlanacak aylık miktarları; gelir/aylık başlangıç tarihi 31/12/2016 tarihine kadar olanlara aşağıda yer alan ve 0,093259 memur maaş katsayısına göre hesaplanan tablodaki miktarla, bu tarihten sonra olanlara ise aylık başlangıç tarihindeki miktarla mukayese edilecektir.

Öğrenim Durumu	Memuriyet Derecesi	Maluliyet Derecesi
1	2	3	4	5	6
4 yıllık yüksekokula kadar	10/1	3.203,36	3.003,16	2.802,95	2.602,74	2.402,53	2.302.42
4 yıllık yüksekokul ve üzeri	8/1	3.213,81	3.012,95	2.812,09	2.611,22	2.410,36	2.309,93

667 sayılı KHK kapsamında bağlanan gelir/aylıkların arttırılmasında, ilgili sigortalılık halindeki aylık artışları esas alınacaktır

III. MALULLÜK AYLIĞI BAĞLANAN GAZİLERE SAĞLANAN DİĞER HAKLAR

15 Temmuz gazilerine aylık dışında sağlanan diğer haklar şunlardır:

 Nakdi Tazminat:  2330 sayılı Kanun ile belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde, yaralanma derecelerine göre belirlenecek tazminatın beş katı tutarında nakdi tazminat ödenmiştir. Yaralanma derecelerine göre nakdi tazminat tutarları 13.289,40 TL – 88.596,00 TL arasında olup, nakdi tazminat ödemeleri İçişleri Bakanlığı koordinesinde ilgili valiliklerce gerçekleştirilmiştir.

Ek Tazminat: Malullerden sürekli başkasının bakımına muhtaç olduğu tespit edilenlere en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) 170 katı tutarında, diğer malullere ise en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) 115 katı tutarında ek tazminat, nakdi tazminata ilişkin usul ve esaslar çerçevesinde maluliyet dereceleri esas alınarak,

            – Başkasının yardım ve desteğine muhtaç olan malullere 150.613,00 TL,

            – Diğer malullere ise 101.885,00 TL,

            Valiliklerce ödeme yapılmıştır.

            Gazilere bağlanan aylık, nakdi tazminat ve ek tazminatlardan hiçbir şekilde kesinti yapılmamaktadır.

BakımÜcreti: Başkasının yardım ve desteği olmadan yaşamak için gerekenhareketleri yapamayacak derecede malul olduğu tespit edilenlere, otuz günlükasgari ücretin (asgari geçim indirimi hariç) net tutarının iki katı her ayaylıklarıyla birlikte ayrıca ödenmekte olup, bakım ücreti; 2016 yılı için2.354,92 TL, 2017 yılı için 2.541,50 TL, 2018 yılı için ise 2901,82 TL olaraktespit edilmiştir.

Bakım ücreti alan sigortalıların ölümü halinde, hak sahiplerine bu ödemeler intikal ettirilmemektedir.

Sağlık Yardımı: Aylık bağlanan gaziler ile bakmakla yükümlü olduğu kişiler,Kurumca sağlanan sağlık hizmetlerinden ve diğer haklardan yararlanmakta olup,bu kapsamda ilaç, ortez/protez ve diğer iyileştirici araç ve gereçleri ile yardımcı üreme yöntemi ve tedavilerinde katılım payı ve ilave ücret alınmamaktadır.

Eğitim ve Öğretim Yardımı: Gazilerin kız/erkek çocuk ayrımı olmaksızın ilköğretimde 18, orta öğretimde 20,yüksek öğretimde ise 25 yaşını doldurmamış çocukları ile  5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında faaliyet gösteren özel eğitim okullarında eğitim alan çocuklarına da belirtilen eğitim durumu ve yaş koşullarına göre yılda bir defa eğitim ve öğretim yardımı ödenmektedir.

Eğitim yardımı için talep koşulu kaldırılmış olup, ödemeler her eğitim-öğretim yılında bir kez olmak üzere, ilgili eğitim-öğretim yılının Eylül ayında geçerli olan memur aylık katsayısı ve aynı eğitim-öğretim yılındaki öğrenim seviyesine göre hesaplanarak (Öğrenim seviyeleri web servisi aracılığı ile tespit edilecektir.) 1 Eylül-31 Aralık tarihleri arasında hak sahiplerine toptan ödenecektir.

Ek Ödeme: Gazilere aylık bağlanmasına esas olan tarihten geçerli olmak üzere maluliyet dereceleri ve göstergeleri esas alınarak, her yılın ilk üç ayı içerisinde ve yılda bir defaya mahsus olmak üzere ek ödeme yapılmakta olup, bu haktan yararlanmak için Kuruma müracaat şartı bulunmamaktadır.

 İstihdamHakkı: Gazilerin kendileri veya eş veya çocuklarından birisi, eşi veya çocuğu yoksa kendisi veya kardeşlerinden birisi olmak üzere toplam bir kişi kamuda istihdam edilmektedir. Bu haktan yararlanmak için Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına müracaat edilmesi gerekmektedir.

 Faizsiz Konut Kredisi: Gaziler  bir konut ile sınırlı olmak üzere faizsiz konut kredisi hakkından faydalanabilmektedir. Bunun için Sosyal Güvenlik Kurumundan alınacak hak sahipliği belgesi ile Ziraat Bankası Şubelerine başvurulması gerekmektedir (Faizsiz konut kredisinin 2018 yılı için tutarı 114 bin TL’dir).

 Ücretsiz Seyahat Hakkı: Kendileri, eşleri, evli olmayan ve 25 yaşını doldurmamış çocukları, anne ve babaları yurt içinde Devlet Demir yollarında, Denizyolları Şehir Hatlarında ve belediye toplu taşıma araçları ile belediye tarafından kurulan şirketler veya özel firmalar aracılığıyla yaptırılan toplu taşıma işinde kullanılan araçlarda ücretsiz seyahat hakkından yararlanabilecektir. Bu haktan yararlanmak için Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına müracaat edilmesi gerekmektedir.

Elektrik ve Su İndirimi: Gaziler, tahakkuk ettirilecek su ücreti % 50’den az indirim içermemek üzere belediye meclisleri tarafından belirlenecek tarife üzerinden ve indirim oranı % 40’ı geçmemek üzere belirlenen elektrik tarifeleri üzerinden  indirimli su ve elektrik kullanım hakkından yararlanabileceklerdir. Bu haklardan yararlanmak için ilgili kurumlara müracaat edilmesi gerekmektedir.

IV.MALULLÜK AYLIĞI BAĞLAMA ŞARTLARI OLUŞMAYAN GAZİLERE SAĞLANAN HAKLAR

 15 Temmuz olaylarında yaralanmakla birlikte Kurum sağlık kurulunca malul olmadıklarına karar verilen gaziler; sağlık yardımı, eğitim öğretim yardımı, istihdam hakkı,faizsiz konut kredisi, ücretsiz seyahat hakkı ile elektrik ve su indiriminden malul sayılanlar ile aynı şekilde yararlanmakla birlikte aşağıda belirtilen haklar yönünden malul gaziler yönünden

Nakdi Tazminat: 2330 sayılı Kanun ile belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde, yaralanma derecelerine göre belirlenecek tazminatın beş katı tutarında nakdi tazminat ödenecektir.Yaralanma derecelerine göre nakdi tazminat tutarları 13.289,40 TL – 88.596,00 TL arasındadır.

Nakdi tazminat ödemeleri İçişleri Bakanlığı koordinesinde ilgili valiliklerce gerçekleştirilmektedir.

Ek Ödeme: Yaralılara her yıl bir defaya mahsus olmak üzere ve altıncı derecedeki vazife malulleri için öngörülen tutarda ayrıca ek ödeme yapılmıştır. 

Sağlık Müstahaklığı: Bunlar;  sigortalı olup olmadığına, prim borcu olup olmadığına veya aylık alıp almadığına bakılmaksızın 5510 sayılı Kanunun 60/(c-8)maddesi kapsamında sağlık yardımlarından yararlanmaktadır.